Trstenik je, prema do sada poznatim podacima, imao Čitaonicu 1869. godine sa oko 15 domaćih i stranih listova i 41 članom. Čitaonica je prestala sa radom 1873. godine. Nema podataka da je sve do 1954. godine postojala gradska biblioteka ili čitaonica (u tom periodu se pominje jedino biblioteka Građanske škole, kasnije Gimnazije). Zahvaljujući velikom bibliofilu i kolekcionaru, Bošku Nikoliću, osnovan je Inicijativni odbor za formiranje gradske biblioteke, prikupljene su knjige i 19. februara 1954. godine Savet za prosvetu i kulturu Narodnog odbora opštine u Trsteniku doneo je Rešenje da se osnuje Gradska biblioteka sa čitaonicom. Biblioteka je više decenija bila u sastavu Radničkog, odnosno Narodnog univerziteta, a od 31. marta 1997. godine radi kao samostalna ustanova menjajući naziv u Narodna biblioteka „Jefimija“ Trstenik, ponevši ime prve srpske pesnikinje, monahinje Jefimije. Stručni nadzor nad radom biblioteke vrši matična biblioteka Kruševac.
Narodna biblioteka „Jefimija“ Trstenik raspolaže fondom od preko 100.000 knjiga, raznovrsnim fondom periodike i velikim brojem neknjižne građe. Prosečan godišnji broj članova biblioteke je oko 1.500. Sav bibliotečki fond je digitalno evidentiran, a od 2008. godine biblioteka je i u jedinstvenom digitalnom bibliotečkom sistemu COBISS.SR. U Narodnoj biblioteci „Jefimija“ je ukupno zaposleno 11 radnika. Tehnički je dobro opremljena i veći deo prostora je klimatizovan. Za svoj rad biblioteka u Trsteniku koristi prostor od 350 metara kvadratnih na prvom spratu zgrade Narodnog univerziteta. U njemu su smešteni: Pozajmno odeljenje za odrasle, Naučno odeljenje i Čitaonica sa internetom, Zavičajno odeljenje, knjigoveznica i kancelarija direktora. U sklopu prostorne celine je i sala „Većnica“ koja se koristi za književne programe. Pored toga, Narodna biblioteka „Jefimija“ koristi i iznajmljeni prostor u zgradi bivše trsteničke škole „Sveti Sava“ koja se nalazi preko puta, pored hrama Svete Trojice u Trsteniku. Tu su smeštene poklon-zbirke knjiga i rukopisa: dr Životija Đorđevića, dr Radoša Smiljkovića, akademika Dobrice Ćosića, prof. Janka Svenšeka, Boška Nikolića i Milorada-Miće Martenovića, kao i nekoliko hiljada knjiga iz rezervnih fondova biblioteke.
Od 1. oktobra 2019. godine, u ovu zgradu je izmešteno kompletno Dečje odeljenje biblioteke, tako da je formirana nova prostorna celina biblioteke u prizemlju zgrade, ukupne površine oko 200 metara kvadratnih, u čijem sastavu je i novoizgrađeni amfiteatar u dvorištu i uslužna sala za književne i kulturno-umetničke programe. Premeštanjem Dečjeg odeljenja stvoreni su bolji uslovi za rad sa decom i omladinom u trsteničkoj opštini, a ujedno je prošireno i Naučno odeljenje sa Čitaonicom.
U sastavu Narodne biblioteke „Jefimija“ je i Područno odeljenje u Velikoj Drenovi, sa fondom od oko 20.000 knjiga i poklon-zbirkama: akademika Dobrice Ćosića, patrijarha Germana i akademika Dragomira Ćosića.
Biblioteka je, pored ostalog, i organizator ili suorganizator velikog broja književnih i kulturno-prosvetnih programa od kojih izdvajamo tradicionalne: književnu manifestaciju „Savremena srpska proza“, dečju manifestaciju „Čitalačka značka“ i kulturno-duhovnu manifestaciju „Jefimijini dani“.
U okviru svoje izdavačke delatnosti Narodna biblioteka „Jefimija“ je, pored zbornika „Savremena proza“, objavila preko 90 knjiga iz raznih oblasti. Od posebnog su značaja monografije naselja i istorijske hronike koje upotpunjuju pogled na bogatu istorijsku prošlost i kulturno i duhovno nasleđe trsteničkog područja.
U vlasništvu biblioteke je i značajna poklon-zbirka likovnih radova „Legat Elektrodistribucije Trstenik – Zavičajni umetnici“ sa oko 200 eksponata koji su, za sada, smešteni u zgradi Elektrodistribucije Trstenik.
