Narodna Biblioteka „Jefimija“ Trstenik

BABIĆ Milun-Mića (1939), privrednik i književnik.

Rođen je 1939. godine u Čairima, gde pohađa i osnovnu školu. Gimnaziju završava u Trsteniku, a Poljoprivredni fakultet u Beogradu. Tokom profesionalne karijere objavio je oko dvadeset stručnih radova i studija iz oblasti prehrambene tehnologije u raznim stručnim časopisima.

Osnivač je i vlasnik preduzeća „Eterika“ u Trsteniku od 1991. godine. Kao uspešni privrednik aktivno učestvuje i u društveno-kulturnom životu, gde je posebno zapažen kao dobrotvor humanitarnih akcija i manifestacija i događanja iz kulture. Kao predsednik Crkvenog odbora usmeravao je i pomagao gradnju crkve u Čairima.

Publikovanjem svoje prve knjige, zavičajne monografije, Slike moga sela – Čairi 2006. godine, počinje da se javno bavi književnim stvaranjem i od tada je objavio još sedam knjiga.

Objavljene knjige: Slike moga sela – Čairi, Trstenik, 2006; Hrast u holu biblioteke, Beograd, 2008; Labudica nad Moravom, Beograd, 2009; Miris Morave u Parizu, Gornji Milanovac, 2011; Labudica nad Moravom, Vrnjačka Banja, 2012; Tri slike na mostu, Gornji Milanovac, 2016; Pod ovim nebom, Gornji Milanovac, 2016; Čičkov cvet, Gornji Milanovac, 2018.

Član je Udruženja književnika Srbije.

Živi, radi i stvara u Trsteniku.

BABOVIĆ Atanasije (1838-1897), pravnik, sudija, narodni poslanik.

Rođen je 1838. godine u Grabovcu kod Trstenika i, najverovatnije, otac mu je grabovački kmet, Rista Babović, štabski kapetan i načelnik Levačkog sreza (postavljen 1839).

Završio je prava na Velikoj školi u Beogradu (1861). Kao državni činovnik i sudija, bio je predsednik Poreske uprave, Apelacionog i Kasacionog suda u Beogradu i član Glavne kontrole. Sem u Beogradu, službovao je u Šapcu, Kruševcu i Kragujevcu. Zbog bolesti je ranije penzionisan (1897). Kao pravnik bio je umeren i ispravan državni službenik.

Na prvim izborima u nezavisnoj Srbiji 1878. godine, kao član Liberalne stranke, izabran je za narodno poslanika. Na vanrednom skupštinskom zasedanju u Kragujevcu 1880. izabran je za potpredsednika Skupštine. Inače, zalagao se za modernizaciju Srbije i prihvatanje železničke konvencije sa Austrougarskom. Bio je član Ustavotvornog odbora 1888. godine. Svoju političku delatnost ostvarivao je za vreme vladavine Milana Obrenovića IV.

Umro je 6. avgusta 1897. godine u Beogradu.

BABOVIĆ Nikola, bimbaša u Prvom srpskom ustanku.

Poreklom je iz Grabovca kod Trstenika, gde i sada žive potomci familije Babović. Vojničko iskustvo stekao je kao dobrovoljac u jedinici kapetana Koče Anđelkovića, koji je u ratu sa Turcima okupio borce iz Levča, Pomoravlja i okoline manastira Ljubostinje. U Prvom srpskom ustanku, kao već iskusan ratnik, učestvuje sa vojnim činom bimbaša – starešina koji predvodi hiljadu ili više boraca.

Tokom Prvog srpskog ustanka 1805. godine Turci iz Karanovca (Kraljeva) i Trstenika, da bi zaplašili okolno stanovništvo da se ne priključuje ustanicima, pređu Zapadnu Moravu kod Trstenika, opustoše manastir Ljubostinju i okolna sela i spale dve crkve, pobiju stanovništvo, ljude, žene i decu, a stoku koju nisu mogli poterati pobiju. Stanovništvo i ustanici se organizuju i vrate ih preko Morave. Značajnu ulogu u tim borbama imao je bimbaša Nikola Babović, kao i u borbama za oslobođenje Kruševca. Godine 1806. sa ustaničkim jedinicama učestvije na zaustavljanju turske ofanzive kod Deligrada.

Konstantin N. Nenadović ga je zabeležio u svojoj knjizi Život i dela Kara-Đorđa i njegovi Vojvoda i junaka, knjiga II, Beograd, 1883, kao i M. Đ. Milićević u knjizi Pomenik znamenitih ljudi u srpskog naroda, Beograd, 1888, str. 716.

U znak sećanja na njegovo slobodarsko i junačko učešće u Prvom srpskom ustanku, jedna ulica u Grabovcu danas nosi naziv – Ulica Nikole Babovića bimbaše.

BAJIĆ Ljubivoje (1913-1994), učitelj, profesor, pedagoški savetnik.

Rođen je 1913. godine u Medveđi kod Trstenika, u seljačkoj porodici dede Milića i oca Dragomira. Osnovnu školu učio u Medveđi, Nižu gimnaziju u Kruševcu, a Učiteljsku školu u Aleksincu (1932).

Uz rad je završio Višu pedagošku školu u Beogradu, a Filozofski fakultet – Srpski jezik i književnost u Skoplju. Zvanje pedagoškog savetnika stiče 1961. godine.

Radio je kao učitelj u Medveđi od 1932. do 1941. godine. Bio je u nemačkom zarobljeništvu. Posle rata bio je nastavnik, profesor i direktor škole u svom mestu (1946-1970). U više mahova bio je školski inspektor i prosvetni savetnik u Kruševcu.

Obavljao je brojne društvene i društveno-političke funkcije. Bio je predsednik Udruženja učitelja, nastavnika i profesora, poslanik Kulturno-prosvetnog veća Skupštine Srbije.

Odlikovan je Ordenom rada sa srebrnim vencem (1960), kao i republičkom nagradom „25. maj“ (1980).

Napisao je više monografija o školama kruševačkog kraja i preko 400 stručnih radova, objavljenih u četrdesetak listova i časopisa.

Objavljene knjige: Promene u duhovnom držanju seoskih mladića: prilog psihologiji i sociologiji sela, (separat u koautorstvu sa Slobodanom Popovićem u: „Južni pregled“ br. 5), Skoplje, 1939; Školstvo u trsteničkom kraju 1813-1983, Trstenik, 1985; Razvojni put prosvetno-pedagoške službe u Kruševcu 1960-1965, Kruševac, 1985; Sto šezdeset godina Osnovne škole u Medveđi 1828-1988, Trstenik, 1987; Razvitak školstva opštine Vrnjačka Banja 1869-1989, Vrnjačka Banja, 1988; Hronika škole milutovačke 1859-1989, Milutovac, 1989; Sto sedamdeset godina školstva varvarinske opštine 1820-1990, Varvarin, 1990; Sto osamdeset godina Osnovne škole „Živadin Apostolović“ u Trsteniku, Trstenik, 1995.

Umro je 9. decembra 1994. godine u Medveđi, gde je i sahranjen.

Odlukom Vlade Republike Srbije, osnovna škola u Medveđi od 2000. godine nosi ime Ljubivoja Bajića.

BAJIĆ Miodrag-Mića (1943), univerzitetski profesor, likovni umetnik.

Rođen je u Beogradu, 1943. godine, poreklom iz Medveđe kod Trstenika. Završio je Akademiju primenjenih umetnosti (1969) i postdiplomske studije (1973) u Beogradu.

Radio je na fakultetima likovnih umetnosti u Beogradu, Novom Sadu, Kragujevcu i Prištini. Na Akademiji, kasnije Fakultetu primenjenih umetnosti, bio je član većeg broja stručnih komisija, član Saveta u dva mandata i prodekan za nastavu. Penzionisan je 2010. godine.

Član je i predsednik Saveta galerije NUBS-a.

Bavi se slikarstvom, grafikom, mozaikom...

Živi i stvara u Beogradu, sve češće i u pradedovskoj Medveđi.

U zemlji i inostranstvu izlagao je samostalno preko 20 puta, na grupnim izložbama i likovnim kolonijama učesnik je oko 100 puta.

Dobitnik je većeg broja nagrada, priznanja, gramata i otkupa, a radovi mu se nalaze u muzejima, galerijama, legatima i privatnim zbirkama. Zastupljen je sa više radova i u umetničkoj zbirci „Legat Elektrodistribucije Trstenik – Zavičajni umetnici“, koji je u vlasništvu Narodne biblioteke „Jefimija“, Trstenik.

Publikovana dela: Rudolf Gaberc, Plastična anatomija, udžbenik, deo ilustracija Miodrag-Mića Bajić, Beograd, 1979; Miodrag-Mića Bajić, Čovek – anatomija – umetnost, Beograd, 2000; Miodrag-Mića Bajić, Bakropisi : 1973-2003, katalog – mapa grafika, Trstenik, 2004.

Porodica Miće Bajića, supruga Gordana (1948), rođena u Vranju, a korenima iz trsteničkog kraja, i ćerke, Milica (1975) i Ružica (1978), takođe su likovni stvaraoci i svojim su radovima zastupljene u umetničkoj zbirci „Legat Elektrodistribucije Trstenik – Zavičajni umetnici.

BAJIĆ Radoš (1953), glumac, scenarista, režiser.

Radoš Bajić je rođen 1953. godine u Medveđi kod Trstenika. Osnovnu školu je završio u rodnom selu, srednju muzičku u Nišu. Diplomirao je na Fakultetu dramskih umetnosti u Beogradu 1976. godine.

Odigrao preko 100 raznih uloga u filmovima, TV serijama, dramama. Prvu zapaženu ulogu ostvario je kao student, ulogom Nedeljka Čabrinovića u filmu „Sarajevski atentat“ (1975). Slede značajne uloge u ostvarenjima: „Beštije“ (1977), „Partizanska eskadrila“ (1979), „Radio vihor zove Anđeliju“ (1979), „Led“ (1982), „Banović Strahinja“ (1983), „Na putu za Katangu“ (1987), „Dezerter“ (1992)... Veliku popularnost doneo mu je lik Sekule, kojeg je glumio u filmovima „Sekula i njegove žene“ (1986), „Sekula se opet ženi“ (1991) i „Treća sreća“ (1995).

Pored glumačkih ostvarenja, bogatu profesionalnu karijeru Radoša Bajića čine i autorski, scenaristički i producentski uspesi – „Led“ (1982), „Otkos“ (1984), „Oj, Moravo“ (1985), „Na putu za Katangu“ (1987), „Tragovima kosovskih junaka“ (1989), „Sekula se opet ženi“ (1991), „Treća sreća“ (1995)...

TV serije „Selo gori, a baba se češlja“ (2007-2016), snimljena u njegovom rodnom kraju i okolini, i „Ravna Gora“ (2013), postigle su ogromnu, rekordnu gledanost. Po ovim serijama snima filmove „Za kralja i otadžbinu“ (2014) i „Braća po babine linije“ (2015). Autor je i serija „Psi laju, vetar nosi“ i „Šifra Despot“ (2017).

Vlasnik je i Izdavačke kuće „Kvit Podium“, koja je na beogradskom Sajmu knjiga tri puta nagrađena za „Izdavački poduhvat godine“.

Radoš Bajić, pored scenarija i drama, redovno piše i za ugledne dnevne novine, „Politiku“ i „Blic“.

Štampane knjige: Led, Kruševac, 1981; Na putu za Katangu, Bor, 1987; I tako : Selo gori, a baba se češlja, Beograd, 2011; Ravna Gora, Beograd, 2013; Samo je Morava večna, Beograd, 2019.

Radoš Bajić se dugi niz godina sa svojom porodicom predano bavi i humanitarnim radom.

Pored velikog broja nagrada, odlikovanja i priznanja, dobijenih za glumački, stvaralački i humanitarni rad od stručne kritike, publike i institucija, 2018. godine dodeljena mu je i nagrada „Pavle Vujisić“ za životno delo.

Oženjen je suprugom Milenom, s kojom ima dvoje dece, ćerku Jelenu i sina Nedeljka. Živi u Beogradu i rodnom selu Medveđi kod Trstenika.

BZENIĆ Stanko (1937-2022), profesor, novinar i publicista.

Rođen je 18. januara 1937. godine od oca Rajka i majke Vučice u Donjoj Crnišavi kod Trstenika. Osnovnu školu je učio u Gornjem Ribniku, a Gimnaziju u Trsteniku. Diplomirao je 1962. godine Istoriju umetnosti na Filozofskom fakultetu u Beogradu.

Kao student Istorije umetnosti u Beogradu, ogledao se u raznovrsnim oblastima, bavio se vizantologijom i staroslovenskim jezikom, pisao eseje o srpskoj srednjovekovnoj umetnosti i o ruskoj avangardnoj umetnosti i istovremeno režirao dve pozorišne predstave koje su izvedene u Zemunu.

Po odsluženju vojnog roka u Pešadijskoj školi rezervnih oficira u Bileći i nakon stažiranja u Postojni 1963-1964. godine dolazi u Trstenik i radi u „Prvoj petoletki“, prvo u ekonomskoj propagandi 1964-1966, a zatim kao novinar i odgovorni urednik lista „Petoletka“ 1967-1979. godine. Istovremeno je bio saradnik listova: „Informacije“ i „Tribina“ u Trsteniku, „Pobede“ iz Kruševca i dopisnik „Privrednog pregleda“ i „Ekonomske politike“ u Beogradu. Kao urednik dobio je nagradu Saveza sindikata Srbije za najbolji fabrički list u Srbiji 1976. godine.

Od 1979. do 1988. godine bio je profesor Umetnosti i novinarstva u Obrazovnom centru „Prva petoletka“ u Trsteniku.

Obnovio je rad Književnog kluba „Moravski tokovi“ 1970. godine i pokrenuo ediciju „Moravski orfeji“. Učestvovao je u pokretanju i organizaciji prvih Jefimijinih dana.

Bio je oženjen suprugom Mirjanom, sa kojom ima sina Branimira i ćerku Ljiljanu.

Preminuo je 31. januara 2022. godine u Trsteniku.

Pored novinarstva pisao je i objavljivo poeziju. Uredio je tri jubilarne monografije Prve petoletke (1969, 1974, 1979), zatim monografiju Obrazovnog centra u Trsteniku (1975) i Opštine Trstenik (1989).

Objavljene knjige: Obrazovni centar „Prva petoletka“ u Trsteniku 1950-1975, Trstenik, 1975; Dnevnik likovne kolonije Zavičajci '98 (koautor), Trstenik, 1998; Sto godina hrama Svete Trojice u Trsteniku 1900-2000 (koautor), Trstenik, 2001; Trstenik na Moravi 1918-1941, Trstenik, 2017; „Prva petoletka" Trstenik, privredno čudo na nebu, kopnu i vodama sveta : 1949-2015, Trstenik, 2018.

Hronika u pet tomova Trstenik u ratnoj stihiji 1941-1945. je u pripremi za objavljivanje, a u rukopisu su mu monografske studije: Trstenik u ogledalu moravskih letopisa, čiji su delovi objavljeni u knjizi Adama Stošića Pod nebom Kruševca, Povest o monahinji Jefimiji i Spomeni drevnih plemena srpskih u Pomoravlju.

BRADIĆ Momir (1935-2018), učitelj, profesor, dramski umetnik.

Rođen je 1935. godine u Medveđi kod Trstenika. Učiteljsku školu i Višu pedagošku školu – Srpskohrvatski jezik i književnost završio je u Kruševcu. Uz rad diplomirao je na Filozofskom fakultetu u Skoplju.

Kratko vreme službovao je kao učitelj u Medveđi i Velikoj Drenovi, a potom u Kruševcu. Bio je jedan od osnivača Kruševačkog pozorišta, čiji je rad obnovio i čiji je upravnik bio 12 godina. Zaslužan je za povratak profesionalnog statusa Kruševačkom pozorištu 1969. godine i tokom njegovog mandata Pozorište se razvilo i utemeljilo. Bio je upravnik Narodnog muzeja i direktor „Slobodišta“, pokretač, organizator i učesnik niza značajnih kulturnih manifestacija: „Svečanosti slobode“ u Kruševcu, „Jefimijini dani“ u Ljubostinji i Trsteniku, „Belovodska rozeta“ u Beloj Vodi i Kruševcu, „Župska berba“ u Aleksandrovcu, „Prođoh Levač, prođoh Šumadiju“ u manastiru Kalenić, „Dani jorgovana“ u Kraljevu...

Kao veliki glumački i rediteljski mag ostavio je dubok trag i u trsteničkoj kulturi, posebno u Trsteničkom pozorištu. Pamte se velelepne akademije za koje je napisao scenario i režijski postavio, kao: „200 godina školstva u opštini Trstenik“ (2013), „Svetosavska akademija – Tebi i nama na čast“ u Narodnom pozorištu u Beogradu (2014), „100 godina od početka Velikog rata – Sećanje na velike dane“ (2016), „Od roda svetla i slavna“, svečana akademija povodom otkrivanja Spomenika kneginji Milici u Trsteniku (2016)...

Ostvario je brojna glumačka ostvarenja od nacionalnog i opštekulturnog značaja.

Ovaj pozorišni posvećenik najsnažniji je bio u monolozima i monodramama. Kao primer i uzor dobre glume pamte se njegove uloge kneza Lazara, Dositeja, Panona u „Jastri“, osobito Prometeja koji je godinama bio prolog „Svečanostima slobode“.

Publika ga je gledala i u brojnim filmovima: „Na putu za Katangu“ (1987), „Treća sreća“ (1995), „Za kralja i otadžbinu“ (2015), a najviše ga pamti kao popa Stanislava u televizijskoj seriji „Selo gori, a baba se češlja“ (2007-2016), i po ulozi dr Slobodana Jovanovića u seriji „Ravna Gora“ (2013).

Režirao je više predstava u Kruševcu, Trsteniku, Paraćinu...

Objavio je dramu: Svet zna ko je Tesla : 150 godina od rođenja Nikole Tesle, Kraljevo, 2006. Među brojnim nagradama i priznanjima svakako je najznačajnija Plaketa grada Kruševca, za doprinos u razvoju kulture u ovom delu Srbije.

Oženjen je Milicom, učiteljicom, sa kojom ima sinove, Nenada, prof. fizičke kulture, i Nebojšu, pozorišnog reditelja.

Momir je umro 2018. godine u Kruševcu, sahranjen je na groblju u rodnoj Medveđi.

BRADIĆ Nebojša, Momirov sin, rođen je 1956. godine u Trsteniku. Osnovnu školu i Gimnaziju završio je u Kruševcu, Pozorišnu i radio režiju na Akademiji za pozorište i film u Beogradu (1980).

Prvi angažman ostvaruje (1983) u Kruševačkom pozorištu kao reditelj, potom umetnički direktor pa upravnik. Za vreme njegovog rada Kruševačko pozorište izrasta u vodeće pozorište u zemlji. Iz Kruševca (1996) odlazi u Beograd, gde biva biran za upravnika Ateljea 212, upravnika Narodnog pozorišta, pa za upravnika Beogradskog dramskog pozorišta. Od 2008. do 2010. godine je ministar kulture i informisanja Republike Srbije. Umetnički je direktor Knjaževsko-srpskog teatra od 2011, a od 2015. godine obavlja funkciju urednika Kulturno-umetničkog programa Radio-televizije Srbije.

Režirao je više od 20 predstava u srpskim, bosanskim i grčkim teatrima, sa posebnim afinitetom za savremenu domaću literaturu i dramatizaciju (Prokleta avlija, Derviš i smrt, Zlatno runo, Koreni, Tvrđava, Poslednja plovidba). Režirao je opere i mjuzikle. Osnivač je „Beogradskog festivala igre“.

Objavio je: Prokleta avlija, Derviš i smrt, dramatizacija, Kruševac, 1999, Moj brat, Banjaluka, 2010. i Noć u kafani Titanik, Kragujevac, 2011.

Autor je brojnih eseja o pozorištu i literaturi. Profesor je glume na Akademiji lepih umetnosti u Beogradu. Predstave Nebojše Bradića igrane su u pozorištima bivših jugoslovenskih republika, u Italiji, Austriji, Mađarskoj, Engleskoj, SAD, Češkoj, Švajcarskoj, Ukrajini, Rusiji, Grčkoj, Albaniji, Turskoj.

Dobitnik je više domaćih i stranih pozorišnih nagrada i priznanja.

BRADIĆ Sava (1833-?), marveni trgovac, narodni poslanik.

Rođen je 1833. godine u Medveđi kod Trstenika, od oca Mijaila, marvenog trgovca, i majke Milojke. Otac, Mijailo Bradić, kao narodni poslanik za levački srez, učestvovao je u zasedanju Svetoandrejske Narodne skupštine od 30. novembra 1858. do 31. januara 1859. godine u Beogradu.

Sava Bradić, pored zemljoradnje, bavio se trgovinom na veliko, trgovao je svinjama i prodavao ih u Pešti. Svojom uspešnošću stekao je bogatstvo i ugled u narodu, pa je 24. oktobra 1874. i 30. novembra 1880. godine izabran za narodnog poslanika za levački srez. U Odbor železnički izabran je 12. juna 1882. godine.

U skupštinskom zapisu od 28. januara 1875. godine, u kome se, pored ostalih, nalazi i ime Save Bradića, piše: „Tvrdo smo uvereni da je cela Skupština s nama jednog uverenja da je znanje i nauka jedini uslov napretku narodnom i da se valja što više potruditi da bude moguće u pojedinim krajevima naše domovine što lakše doći do znanja.

Stoga predlažemo da se podignute polugimnazije u Kruševcu, Valjevu i Jagodini prime kao državne škole i da se sasvim izdržavaju iz državne kase“.

Kao ugledan narodni poslanik bio je poverenik državne kase, koja je čuvana u njegovoj kući, a novac je liferovao četničkim vojvodama koji su ilegalno radili za predstojeće ratove u oslobađanju Stare Srbije.

Sava se oženio 1852. godine Magdalenom-Mandom (1835), ćerkom Milosava Račića iz Medveđe, a kum na venčanju bio mu je sreski i okružni načelnik, Joca Naumović iz Paraćina. Iz popisa 1863. godine vidimo da su Sava i Manda od dece imali: Vasilija, Mariju, Todora i Dimitrija.

U rodnoj Medveđi ime Save Bradića vezano je za otvaranje prve kafane i prve pekare, prednjačio je i u pomaganju škole i crkve. Na prestolnoj ikoni Svetog Nikole u crkvi u Medveđi zapisano je: „Ocu Savi i majci Magdaleni – zahvalni sinovi Predrag i Vladimir“.

Sava Bradić, kao ugledna ličnost Srbije, dobio je 1883. godine Orden Takovskog krsta, najveće priznanje koje se dodeljivalo krajem XIX veka u Srbiji.

BRKIĆ Božidar (1941-1996), lekar primarijus, književnik.

Rođen je 1. novembra 1941. godine u Poljni, od oca Radoslava-Radeta (1917-1943), učitelja, skojevca i učesnika NOB-a, i majke Miladije. U rodnom selu učio je osnovnu školu, gimnaziju završio u Trsteniku, a diplomirao na Medicinskom fakultetu u Beogradu 1965. godine.

Od 1965. godine radi u Domu zdravlja Trstenik, najpre kao lekar, pa, nakon specijalizacije, i kao rukovodilac Službe interne medicine. Svojim radom i brojnim stručnim radovima stiče zvanje primarijusa. Od 1992. do 1995. godine je direktor Doma zdravlja „Dr Sava Stanojević“ u Trsteniku.

Prim. dr Božidar-Boža Brkić nije bio samo vrstan i ugledan specijalista interne medicine i rukovodilac, već i jedna svestrano obrazovana i nadarena ličnost. Njegovo interesovanje za literarni rad datira još iz gimnazijskih dana. Piše i objavljuje poeziju, prozu i publicistiku. Bio je dugogodišnji predsednik Književnog kluba „Moravski tokovi“ u Trsteniku i urednik pesničke edicije „Moravski orfeji“.

Objavljene knjige: Sunčeve igre, KK „Moravski tokovi“, Trstenik, 1973; Zvezdana kolevka, „Osvit“, Karlovac, 1985; Biseri zavičajni (monografija Poljne), Društvo zavičajaca „Hrabri Blagotinci“, Poljna – Trstenik, 1968; Kuća divljeg goluba, Književni klub „Moravski tokovi“, Trstenik, 1987.

Pored književnog rada i društvenog angažovanja, aktivno se bavio i sportom, posebno fudbalom, kao i lovom.

Umro je u Trsteniku 30. novembra 1996. godine.

BRKIĆ Zaharije (1910-1979), astronom, univerzitetski profesor.

Rođen je 8. novembra 1910. godine u zemljoradničkoj porodici oca Milosava i majke Lenke u Poljni, selu kod Trstenika. Bio je đak kruševačke i čačanske gimnazije. Diplomirao je 1936. godine na Grupi za teorijsku matematiku Filozofskog fakulteta u Beogradu. Od 1938. do 1955. godine bio je posmatrač, asistent i naučni saradnik AOB-a (Služba vremena i promene geografske dužine, Služba promene geografske širine i pomeranja Zemljinih polova). Godine 1955. izabran je za docenta, a 1957. za profesora na Građevinskom fakultetu u Beogradu. Doktorirao je 1958. godine, a njegova doktorska disertacija, „Analiza sistematskih grešaka pasažnog instrumenta i drugih sistematskih uticaja na određivanje vremena“, bila je prvi doktorat iz astronomskih nauka na Beogradskom univerzitetu.

Godine 1959. prelazi na Prirodno-matematički fakultet u Beogradu kao predavač na Institutu (Katedri) za astronomiju, a od 1966. je redovni profesor za predmet Praktična astronomija.

Napisao je više naučnih i stručnih radova i, sa Branislavom Ševarlićem, dva univerzitetska udžbenika. Odlikovan je Ordenom rada sa crvenom zastavom 1979. godine.

Objavljene knjige: Zaharije Brkić, Prilog ispitivanju sistemskih uticaja na astronomsko određivanje vremena, Beograd, 1961; Branislav Ševarlić i Zaharije Brkić, Geodetska astronomija, Beograd, 1963; Branislav Ševarlić i Zaharije Brkić, Opšta astronomija, Beograd, 1971, 1981.

Oženio se 1940. godine Maricom Marković i sa njom ima ćerku Ružicu i sina Slobodana.

Preminuo je 24. aprila 1979. godine u Beogradu gde je i sahranjen.

Dve godine posle smrti Zaharija Brkića, njegova porodica je, na inicijativu njegovog sina Slobodana Brkića, osnovala Fond „Prof. dr Zaharije Brkić“. Prema pravilima fonda, novčana nagrada se dodeljuje najboljem diplomiranom studentu na Katedri za astronomiju u prethodnoj školskoj godini.

BUŠETIĆ, Todor (1863-1919), učitelj, geolog i etnograf.

Rođen je 30. juna 1863. godine u Rekovcu od oca Mijajla (1839), praktikanta Kancelarije sreza levačkog. Učiteljsku školu je završio u Beogradu 1883. godine.

Kao učitelj iz Loćike dolazi u Poljnu 1. avgusta 1885. godine, gde, sem malog prekida školske 1892/1893. godine koju je proveo u Dragovcu, ostaje punih 35 godina na mestu učitelja i upravnika škole, sve do smrti 26. aprila 1919. godine. Sahranjen je na groblju u Poljni, a na nadgrobnom spomeniku je upisan i njegov stariji sin Života (1899), „gimnazist“, koji je umro 1916. godine u Francuskoj.

Todor, od 1895. godine, u novoj školi (1891), podignutoj na poklonjenom zemljištu Vasilija Parađanina, radi sa Stanojem Mijatovićem, učiteljem i naučnim radnikom, a 1898. godine počinje da piše i vodi Letopis poljanske škole u kome beleži i važne događaje za selo i okolinu. Njegov učiteljski rad ocenjivan je najvišim ocenama, pa je više puta postavljan na mesto školskog nadzornika narodnih škola i odlikovan je Ordenom Svetog Save V reda 1901. godine.

Zapamćen je, zajedno sa Stanojem Mijatovićem, i po doprinosu i unapređenju zemljoradničkog zadrugarstva i radu sa ženskom mladeži u obuci na zdravstvenom, prosvetnom i kulturnom planu.

Krajem XIX veka Bušetić se, kao dopisni član Geološkog društva i Etnološkog društva Srpske kraljevske akademije, aktivno bavi naučnim radom, posebno beleženjem narodnih umotvorina, opisivanjem života i običaja u levačkim selima. Dragoceni su njegovi zapisi srpskih narodnih pesama i igara iz Levča, koje je muzički priredio kompozitor Stevan St. Mokranjac, zatim opisi naselja i porekla stanovništva Levča, narodne medicine, verovanja, tehničkih radova seljaka i istorijske crtice. Deo te građe objavila je SANU u „Srpskom etnografskom zborniku“, a deo je ostao u rukopisu. Nekoliko manjih radova Todor Bušetić je objavio i u časopisima: „Nova iskra“, „Učitelj“, „Prosvetni glasnik“...

Nakon smrti učitelja Todora Bušetića, na njegovo mesto biva postavljen njegov sin, Čedomir, prethodno učitelj u Riljcu i Milutovcu, sve do prelaska u Prilep 1920. godine. Učitelj Čedomir T. Bušetić, poznat je kao pisac Bukvara (1922) koji se u narodnim školama koristio sve do 1940. godine.

Objavljena dela: Srpske narodne pesme i igre : s melodijama iz Levča, prikupio Todor M. Bušetić, muzički priredio Stevan St. Mokranjac, u: „Srpski etnografski zbornik“ knj. 3, Beograd, 1902; Todor M. Bušetić, Levač, u: „Srpski etnografski zbornik“ knj. 5, Beograd, 1903; Todor M. Bušetić, Narodna medicina Srba seljaka u Levču, u: „Etnografski zbornik“ knj. 17, Beograd, 1911; Todor M. Bušetić i Stanoje M. Mijatović, Tehnički radovi Srba seljaka u Levču i Temniću, u: „Život i običaji narodni“, knj. 14, Beograd, 1925; Todor M. Bušetić, Verovanja o đavolu u okrugu moravskom, u: „Život i običaji narodni“, knj. 14, Beograd, 1925.